Mùi hoa sữa nồng nàn, thoang thoảng trên các con đường Hà Nội mỗi mùa thu về. Từ lâu, những bài hát về hoa sữa đã xuất hiện nhiều và ngày càng phổ biến trong thời đại ngày nay. Trong số đó, không thể không kể đến bài hát ‘Hoa sữa’ của nhạc sĩ Hồng Đăng. Ngoài ý nghĩa ẩn chứa trong bài hát, có một sự thật ít ai biết đến về sự ra đời của bài hát này lại khiến chúng ta khá bất ngờ. Vậy sự thật đó là gì? Mời bạn cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết ngắn dưới đây nhé.
Mục Lục
Hoàn cảnh sáng tác bài ‘Hoa sữa’ của nhạc sĩ Hồng Đăng
Nhạc sĩ Hồng Đăng ngày 28/10 nhận Giải thưởng Lớn Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội. Trong suốt sự nghiệp, ông sáng tác khoảng 700 tác phẩm, trong đó có nhiều bản nhạc gắn với thủ đô, nổi tiếng nhất là bài Hoa sữa.
Ông cho biết năm 1987 được đạo diễn Đức Hoàn đặt viết nhạc phim điện ảnh Hà Nội mùa chim làm tổ. Phim gần quay xong, ông vẫn “bí” ý tưởng. Nhà thơ Nguyễn Hương Trâm gợi ý ông viết về hoa sữa – một loài hoa thơm nhưng ít người biết, được trồng nhiều ở Nguyễn Du.
Lúc ấy, dù chưa biết hình dáng, hương thơm hoa sữa như thế nào, Hồng Đăng bỗng thấy dạt dào cảm xúc, nhanh chóng hoàn thành bài hát. Ca khúc nói về tình yêu đẹp của một đôi trai gái không thể đến được với nhau, mỗi bên đều trân trọng kỷ niệm về người kia.
Nhạc sĩ so sánh nỗi nhớ của người con gái với những sự vật thiên nhiên lãng mạn, luôn song hành: “Em vẫn từng đợi anh như hoa từng đợi nắng. Như gió tìm rặng phi lao, như trời cao mong mây trắng”. Tình cảm của người con trai được miêu tả cụ thể hơn, gắn với ký ức của hai người. “Anh vẫn từng đợi em trên những chặng đường quen, tiếng hát ai xao động, thoáng mùi hoa êm đềm”. Nhịp nhạc chậm, ca từ mở ra không gian rộng, tạo cảm giác bâng khuâng, hoang hoải.
Hoa sữa: Chứng nhân tình yêu của đôi nam nữ
Hoa sữa trở đi trở lại trong bài hát, là chứng nhân tình yêu của đôi nam nữ: “Kỷ niệm ngày xưa vẫn còn đâu đó, những bạn bè chung, những con đường nhỏ. Hoa sữa vẫn ngọt ngào đầu phố đêm đêm. Có lẽ nào anh lại quên em”. Bài hát ngắn, chỉ vẻn vẹn chưa đến 10 câu nhưng vương vấn trong lòng người nghe nỗi buồn man mác. Giọng ca Lê Dung trong trẻo, mang đầy hoài niệm, lắng xuống khi hát phần kết với những câu hỏi day dứt: “Có lẽ nào anh lại quên em? Có lẽ nào em lại xa anh?”.
Sinh viên, học sinh thời ấy thích ca từ, giai điệu lãng mạn của Hoa sữa. Truyền khẩu nhau rồi chép lại trong những cuốn sổ lưu niệm. Năm 1986, ca sĩ Nhã Phương thu âm nhạc phẩm qua băng cassette. Lúc ấy, chị em Bảo Yến – Nhã Phương đang nổi đình đám, Hoa sữa nhờ vậy càng nổi tiếng.
Bài hát ‘Hoa sữa’ ngày càng phổ biến hơn
Sau này, nhiều nghệ sĩ phía Bắc như Thanh Hoa, Thanh Lam, Hồng Nhung, Hồ Quỳnh Hương… Cũng hát lại Hoa sữa, phổ biến nhất là bản của Thanh Lam. Tác giả nói mỗi ca sĩ thể hiện với một phong cách, lối cảm nhận, mang đến vẻ đẹp riêng. Hồng Nhung biểu diễn trong trẻo, còn giọng hát Thanh Lam nồng nàn, quyến rũ.
Sau khi bài hát phổ biến, hoa sữa được trồng nhiều hơn ở Hà Nội và nhiều địa phương. Tuy nhiên, ở các con phố thủ đô, mật độ hoa dày nên mùi hương ngào ngạt, khiến những ai sống ở gần khó chịu.
Nhạc sĩ kể vui mỗi độ thu về, nhiều người lại gọi điện cho ông, nói: “Tội của bác lớn lắm, vì bác mà người ta trồng hoa sữa chật kín đường”. Trên Facebook, nhiều người cũng trích dẫn bài hát để than vãn vì mùi hoa quá nồng, ngột ngạt. Nhạc sĩ Hồng Đăng coi đó là câu chuyện vui trong nghề. Với ông, điều quan trọng là tác phẩm được đón nhận, sống mãi trong lòng khán giả.
Nhạc sĩ Hồng Đăng đoạt giải Bùi Xuân Phái
Nhạc sĩ Hồng Đăng giành Giải thưởng Lớn Bùi Xuân Phái với những sáng tác về Hà Nội. Do tuổi cao, sức yếu, ông không thể tới lễ trao giải Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội chiều 28/10. Bà Anh Thúy – vợ nhạc sĩ – cùng các con thay ông tới nhận giải.
Bà Thúy khóc, thay mặt chồng nói cảm ơn gia đình cố họa sĩ Bùi Xuân Phái cùng ban tổ chức. Bà nói: “Ông Hồng Đăng tới Hà Nội khi là một chàng trai trẻ, mê mẩn từng con đường. Công trình kiến trúc đến nét đẹp văn hóa của nơi đây. Từ đó, ông đưa vào trong tác phẩm một cách sâu sắc, gần gũi. Tôi rất xúc động khi những cống hiến của ông được ghi nhận ở tuổi già. Đây sẽ là món quà tinh thần quý giá dành cho ông”.
Trong hơn 60 năm sống tại Hà Nội, ông sáng tác nhiều tác phẩm về nơi đây. Như: xướng kịch Sông Hồng ngàn năm (kịch bản Dương Viết Á) được Đoàn Ca múa Hà Nội trình diễn năm 1964, ca khúc Người sông Hồng, Duyên Hà Nội, Tiếng hát trên pháo đài thành phố, Hoa sữa – nhạc phim Hà Nội mùa chim làm tổ, Ký ức đêm, Kỷ niệm thành phố tuổi thơ…